Kulan magaalada Muqdisho ay ku yeesheen Isbahaysiga Xisbiyada Soomaaliyeed ayaa waxay kaga soo horeesteen go’aankii dhawaan kasoo baxay shirkii madasha Wadatashiga Qaran.
Go’aannada qaar ayeey sheegeen in wax badan u dhimayaan marxaladda dalka, Dastuurka KMG ah iyo arrimo kale, waxaana war-saxaafadeed ay soo saareen u qornaa sida:-
Isbahaysiga Xisbiyada Siyaasadda Soomaaliyeed wuxuu isugu yimid shir aan caadi aheyn oo looga hadlayey xaaladaha doorashada dalka ee sanadka 2016 iyo war-murtiyeedkii ka soo baxay Madasha Hogaamiyaasha Qaran ee lagu soo gabagabeeyey 04- 09-kii bishan August 2016 magaalada Muqdisho.
Isbaheysiga wuxuu si weyn uga dooday qodobo war-murtiyeedkaas ku jiray oo caqabad ku noqon kara hanaanka dowladnimo ee Soomaaliya iyo habsami u socodka doorashada 2016-ka, Annagoo u aragna go-aanadii madasha ka soo baxey kuwo:
- Ka hor-imaanaya dastuurka iyo sharciga dalka, horseedI karana dhibaatooyin dastuuri ah iyo qalalaase siyaasadeed oo hor
- Iska horkeenaya bulshada Soomaaliyeed isla markaana abuuraya sii kala fogaasho bulsheed iyo xasilooni darro amni oo carqladeyn karta hanaanka doorashooyinka
- Jabinaya go’aanadii golaha ammaanka, kuwii madasha wadatashiga qaranka ee horey loo gaarey, kuwaasoo ay ugu danbeeyeen kuwii lagu gaaray shirkii Baydhabo ee dhacey dabayaaqadii bishii Juun 2016 iyo mudada xilheynta hey’adaha federaalka ee dastuurka dalka ku cad, sida uu tilmaamayo qodobka 91-aad in xilka madaxweynuhu ku eg yahay 10 September 2016.
- Dhiiro-galinaya kala goynta dalka isla markaana sii fogeynaya rajadii laga qabay midnimada Soomaaliya oo dadaal badan lagu bixinayay sanadihii la soo gudbey.
Hadab, Isbaheysigu wuxuu mawqif adag ka istaagay qodobada ku xusan war- maurtiyeedka madasha ee kala ah:
1.    Mudada xil-haynta Madaxweynaha dowladda Soomaaliya
Isbahaysigu wuxuu si adag uga soo horjeedaa muddo kordhin loo sameeyo Madaxweynaha JFS oo sida dastuurka ku cad waqtigiisu ku eg yahay 10-ka September 2016, annagoo ku baaqeyna in madaxweynuhu faarujiyo kursiga marka la gaaro waqtigaas, sida dastuurku uu qabana xilkaas si ku meelgaar ah loogu wareejiyo guddoomiyaha barlamaanka.
2.          Arrimaha khuseeya Guddiyada doorashada.
Isbaheysigu wuxuu walaac ka muujinayaa in guddiyada doorashooyinka dhammaantood ay u muuqdaan guddiyo magaabidoodu siyaasadeysan tahay, kuwaasoo lagu soo magacaabay nin jecleysi, eex iyo dano siyaasadeed oo madaxda soo magacowdey ay ka leeyihiin, taasoo shakki galineysa dhexdhexaadnimadooda iyo in doorashadu noqoto mid hufan oo daahfuran, Sidaa darteed Isbahaysigu wuxuu ku talinayaa in Guddiyadan laga qeyb galiyo Ururada bulshada Rayidka iyo dad dhex-dhexaad ka ah siyaasadda dalka, laguna yaqaan hufnaan iyo Aqoon.
3.          Arrimaha la xiriira Lacagaha Diiwaangalinta.
Isbaheysigu wuxuu u arkaa ku xudgudub xuquuqda muwaadiniinta ee ku xusan dastuurka dalka iyo arin ugub ku ah siyaasadda dalka; in lacago u eg kuwii isbaarooyinka sharci-darrada ahaa ee dalku ka soo bogsadey la soo rogo, kuwaasoo isugu jira 10-ka iyo 5-ta kun dollar oo ay jideeyaan madaxda madasha qaranku una eg kuwo lagu furanayo jeebabka muwaadiniinta Soomaaliyeed ee dan yarta ah, taas bedelkeeda waxaan qabnaa in tartanka doorashooyinka ay muwaadiniintu u sinnaadaan, lacagahaasina aysan ka mid aheyn shuruudaha dastuurka ku qoran ee loo dejiyey murashixiinta u tartamaysa xilalka xildhibaanada, waxeyna arintani noola muuqataa mid si cad u dhiirogalineysa musuqmaasuqidda doorashooyinka.
4.          Arrimaha Beelaha Banaadiriga
Isbahaysiga Axsaabta wuxuu si cad uga soo horjeedaa go’aankii madasha hogaamiyaasha qaranka ee beelaha Banaadiriga xuquuqdooda lagu duudasiinayey, gaar ahaan ku lug-lahaanshaha xafiiska Raysul wasaaraha maamulka doorashada xubnaha aqalka sare, ayadoo la wada og  yahay ineysan jirin meel uu ka soo gali karo xafiiskaasi inuu faragaliyo beel ka mid beelaha Soomaaliyeed arimahooda gaarka ah. waxaana ku baaqeynaa in loo madax-baneeyo beelahaas doorashada xildhibaanadooda.
5.          Arrimaha la xiriira Beelaha Soomaali-land
Isbahaysiga Xisbiyada Siyaasaddu wuxuu gaf iyo baabi’inta midnimada Umadda Soomaaliyeed u arkaa tallaabooyinka aan ka fiirsiga laheyn ee ay Madashu qaadday, kaasoo ka careysiiyey Muwaadiniintii ka soo jeeday Soomali-land ee astaanta u ahaa midnimada dalka, arintaasoo u muuqata mid dalka kala goyntisii gacan ka geysaneysa, annagoo si cad uga soo horjeedna hoosgeynta xafiiska madaxweynaha iyo ka tala galintiisa arimaha la xiriria doorashada aqalka sare ee beelaha ka soo jeeda Somaliland, arintaanoo ka marqaati ka kaceysa damaca waalan iyo faragalinta xafiiska madaxweynaha ee doorashooyinka sanadka 2016. Waxaana isbaheysigu ka garaabayaa cabashooyinka siyaasiyiinta iyo odoyaasha Somaliland ka soo jeeda oo ay ka muujinayeen quursiga iyo faragalinta, annagoo ku baaqeyna in dib looga noqdo go’aanadii ka sadbursiga ahaa eek a careysiiyey muwaadiniintaas.
