Haddii Xildhibaan Dambi Lagu Eedeeyo Sidee Loo Maxkamadeeyaa? Maxkamadda Ciidamada oo Dalab Cusub Soo Jeedisay
Maxkamadda Ciidamada Qalabka Sida ayaa maalmahan gudaha u gashay baaritaan culus oo ku saabsan dagaal beeleedkii dhawaan ka dhacay degmada Wanlaweyn, waxaana soo baxay warar tilmaamaya in ay jiraan masuuliyiin sare iyo xildhibaanno ka tirsan dowladda oo lagu tuhunsan yahay in ay door ku lahaayeen hurinta colaad deegaanka ka taagneyd. Maxkamadda Ciidamada ayaa codsi u dirtay hay’adaha sharciga, gaar ahaan Golaha Shacabka, iyaga oo dalbanaya in xasaanadda laga qaado xubnaha ku lugta leh eedeynta, si loo horgeeyo maxkamad.
Arrintan ayaa su’aalo badan ka dhalisay bulshada iyo khubarada sharciga: maxaa sharcigu ka qabaa haddii xildhibaan dambi galo? Jawaabta waxaa si cad u qeexaya Dastuurka Kumeelgaarka ah ee Soomaaliya.
Xasaanadda Xildhibaanadu Maaha Gaashaan Dambi
Dastuurka Soomaaliya wuxuu siinayaa xildhibaannada labada aqal xasaanad sharci oo ka ilaalisa in si fudud loo xiro, loo baaro ama loo maxkamadeeyo, si looga hortago caburin siyaasadeed. Laakiin xasaanaddan ma aha sharci difaacaya qof dambi galo. Dastuurku wuxuu oggol yahay in xasaanadda laga qaado xildhibaan haddii uu jiro dambi culus oo caddeymo ku filan loo hayo.
Dambi kasta oo ka dhan ah amniga qaranka, hurinta dagaal, dil, dhaawac, musuq culus, ama ku takri-fal awoodeed — dhammaantood waa eedeymo keeni kara in xildhibaanka loo qaado xasaanadda si sharciyeed.
Habka Loo Qaado Xasaanadda
Codsiga maxkamadda ciidamada ee ku wajahan Golaha Shacabka waa tallaabada koowaad ee hab-raaca sharci. Marka codsigu yimaado:
Guddoonka Baarlamaanka ayaa u gudbiya guddiga anshaxa ama guddi gaar ah.
Guddigu wuxuu sameeyaa baaritaan, waxaana uu soo bandhigaa warbixin iyo talo sharci.
Fadhiga Golaha Shacabka ayaa cod loo qaadaa.
Haddii aqlabiyaddu oggolaato, xasaanadda waa laga qaadayaa.
Kadib, xildhibaanka waxaa loo gudbin karaa maxkamad – iyadoo ku xirran nooca dambiga.
Tan macnaheedu waa in aysan jirin xildhibaan ka sarreeya sharciga, balse loo baahan yahay fulinta hab-raac cad oo dawladnimo.
Maxkamadda Ciidamada Ma Xukumi Karto Xildhibaan Illaa…
In kasta oo Maxkamadda Ciidamada ay xukunto saraakiisha iyo shaqaalaha amniga, haddana xildhibaan waa rayid, mana aha askari. Sidaa darteed maxkamaddan ma qaadi karto dacwad xildhibaan illaa xasaanaddiisa laga qaado. Haddii dambigu khuseeyo fal militari ama hub hurinta dagaal, maxkamaddu waxay leedahay saldhig sharci, balse xasaanaddu waa tallaabada ugu horreysa ee looga gudbo.
Haddii Baarlamaanku Diido Codsiga Xasaanad Qaadista?
Xildhibaan dacwad laguma qaadi karo inta uu xilka hayo haddii codsiga lagu tuuro ama aan la helin aqlabiyad. Si kastaba ha ahaatee, markuu xilka ka dego, wuxuu wajihi karaa eedeynta haddii ay jiraan caddeymo weli taagan.
Maxkamadda iyo Mas’uuliyadda Siyaasiyiinta
Codsiga ka yimid Maxkamadda Ciidamada waa mid muujinaya in hay’adaha amniga ay doonayaan in laga jawaabo cid kasta oo ku lug leh colaad hurin, ha ahaato muwaadin caadi ah ama masuul. Si siyaasiyiinta iyo xildhibaanada looga saaro tuhunka ama dacwadaha, waa muhiim in loo maro nidaamka sharci ee ku qeexan dastuurka.