Shan Qodob oo ka dhalan kara tilaabada ay qaaday Puntland ee Afduubka Markabka SEA WORLD
Qabsashada markab ganacsi oo watay calanka Jasiiradda Comoros oo lagu magacaabo SEA WORLD, kana soo jeeday dekedda Muqdisho isagoo siday qalab ciidan loogu talagalay xarunta TURKSOM, ayaa dhalisay fal-celin kulul oo ka timid Dowladda Federaalka Soomaaliya.
Waxaa si toos ah falkaas loogu eedeeyay in uu sameeyay maamulka Puntland, taasoo kor u qaaday su’aalo badan oo ku saabsan sharciyadda, madax-bannaanida dalka, iyo xiriirka ka dhexeeya dowladda dhexe iyo dowlad-goboleedyada.
1. Ku Xadgudubka Madax-bannaanida Qaranka
Markab ganacsi oo u socda dowladda federaalka ah in la qabto ama la xannibo iyadoo aan oggolaansho laga heysan dowladda dhexe, waxa uu si toos ah u dhaawacayaa madax-bannaanida qaranka. Sida ku cad Dastuurka Kumeelgaarka ah, difaaca dalka iyo maaraynta ammaanka badda waa waajibaad u gaar ah Dowladda Federaalka. Tallaabo kasta oo dowlad-goboleed ku qaado arrimahaas iyadoon wadatashi iyo oggolaansho laga helin dowladda dhexe, waxa ay abuuraysaa khatar amni iyo kala dambeyn la’aan dowladeed.
2. Faragelin ku Timaadda Gaadiidka Sharciga ah
Markabkan la qabtay, sida lagu sheegay war-saxaafadeedka dowladda, wuxuu u socday howl amni oo sharci ah, wuxuuna siday qalab ciidan oo aan ahayn badeeco ganacsi. Qabsashada noocan oo kale ah waxay carqalad ku tahay xiriirka caalamiga ah, gaar ahaan midka lala leeyahay dowladaha taageera Soomaaliya sida Turkiga. Waxaa sidoo kale loo arki karaa fal burcad-badeednimo, haddii aysan jirin sharci cad oo markabka lagu joojiyay ama lagu baaray.
3. Xaalad Abuureysa Khilaaf Siyaasadeed
Falka Puntland sameysay waxa uu dhalin karaa xiisad siyaasadeed oo hor leh oo u dhexeysa dowladda dhexe iyo Puntland. Haddii aan si dhakhso ah xal loogu helin, waxay u horseedi kartaa kala fogaansho, kala shaki, iyo burbur ku yimaada nidaamka federaalka. Waxaa sidoo kale la filan karaa in dowlado shisheeye oo daneeya Soomaaliya ay dareemaan walaac.
4. Khatar ku Timaadda Kalsoonida Caalamka
Soomaaliya oo ku dadaaleysa inay iska saarto sumcadda burcad-badeednimo ee horay loogu yaqaannay, waxa ay falalka noocan oo kale ah hoos u dhigayaan dadaalladaas. Waxaa laga yaabaa in shirkadaha ganacsiga badda iyo waddamada ajnebiga ah ay ka baqaan inay maraakiib u diraan Soomaaliya, taasi oo saameyn ku yeelan doonta dhaqaalaha iyo taageerada caalamka.
5. Baahida Xal Siyaasadeed iyo Qaanuuni ah
Falka noocan ah wuxuu muujinayaa baahi deg-deg ah oo loo qabo in si cad loo qeexo doorka iyo xuduudda awoodaha dowladda dhexe iyo kuwa dowlad-goboleedyada, gaar ahaan marka ay timaado ammaanka badda, difaaca qaranka, iyo xiriirka caalamiga ah. Haddii la waayo nidaam isku xiran oo sharci ah, waxaa dhici karta in khilaafyo badan ay mar kale soo noqnoqdaan.
Gunaanad:
Qabsashada maraakiibta si aan sharci ahayn, xitaa haddii ay ka dhacdo deegaanno dowlad-goboleed, waxay dhaawac weyn u geysan kartaa sumcadda dalka, midnimada siyaasadeed, iyo xiriirka caalamka. Dowladda Federaalka ayaa u baahan in ay si degdeg ah u xalliso khilaafkan, iyadoo la raacayo dastuurka iyo xeerarka caalamiga ah, isla markaana ay la timaado hannaan mideeya howlaha badda iyo ammaanka si looga hortago in mar kale xaaladahan ay soo noqdaan.