Liban Hirsi

Itoobiya waa dalka xuduudda ugu dheer la wadaaga Soomaaliya, iyadoo deris la ah dhammaan maamul goboleedyada dalka, Somaliland iyo xitaa Jubbaland, waxaana labada dal ka dhaxeeya  Sooyaal fog oo taariikh madow ku suntan.

Dowladaha Maraykanka iyo Shiinaha ayaa ku dhawaaqay natiijo wanaagsan oo kasoo baxday wada-hadallo ganacsi oo ay ku yeesheen Malaysia, taas oo sare u qaaday rajada ah in labada dal ay ku heshiiyaan joojinta colaadda ganacsi ee u dhaxeysa marka ay madaxweynayaashoodu ku kulmaan Koonfurta Kuuriya toddobaadkan.

Dowladda Federaalka ee Soomaaliya ayaa shaaca kaqaaday in dhammaadka sannadkan 2025 dib loo howlgelin doono shirkaddii diyaaradeed ee caanka ahayd ee Somali Airlines, taasoo muddo dheer ka maqneyd hawada dalka kadib burburkii dowladdii dhexe ee 1991.

Gudoomiyaha Ururka ONLF Cabdiraxmaan Maadey ayaa ku eedeeyay Ra’iisul Wasaaraha dowladda Itoobiya Abii Axmed in uu bilaabay qorshe lagu xasuuqayo Soomaaliya, isaga oo adeegsanaya ciidamada dowladda oo shaar jabhadeed loo soo galiyay.

Madaxweynaha dowlad goboleedka Puntland, Siciid Cabdullaahi Deni, ayaa lagu abaalmariyey Billadda Nabadda Adduunka (Nobel Peace Prize), taas oo uu guddoonsiiyay xisbi maxalli ah oo lagu magacaabo xisbiga shaqaalaha.

Waddooyinka caasimadda Soomaaliya ee Muqdisho, oo markii hore la ciir ciirayay lo’da, dameeraha iyo ariga buux dhaafiyay, ayaa haatan u muuqda kuwo isu beddelay goobo lagu dhaqdo geel, meel kasta oo magaalada kamid ah waxaa kaaga hor imaanaya xayn geel ah oo aan cidina wadin, kuwaas jidadka waaweyn iyo xaafadaha magaalada dhex wareegaya

Guddiga Madaxa-bannaan ee Doorashooyinka Qaranka Soomaaliya ayaa shaaciyay tirada dadka caasimadda Muqdisho ku nool ee isku diiwaangeliyay kq qeyb-galka doorashada goleyaasha deegaanka ee qorshaysan in la qabto bisha soo socota.

Waqooyiga Kuuriya ayaa Khamiista maanta ah xaqiijisay inay tijaabisay gantaal cusub oo  nooca codkooda shan laabka ka dheereeya ee loo yaqaanno “hypersonic” ah, ayadoo sheegtay inuu caddeyn u yahay horumar joogto ah oo ay ku sameyneyso awooddaheeda difaaca.

Ciidanka Daraawiishta Galmudug, gaar ahaan Ururka Galayr, ayaa hawlgallo qorsheysan oo ay ka fuliyeen deegaannada Ceelahelay iyo Dhaban-dhulkuheys ee gobolka Galgaduud, ku beegsaday xubno ka tirsan kooxda Al-Shabaab.